उन्हाळा म्हणजे प्रचंड उष्णता, घाम, थकवा आणि अनेक शारीरिक त्रास. या ऋतूमध्ये शरीराचे तापमान नियंत्रित ठेवणे आणि आरोग्य (Health Updates) चांगले राखणे आवश्यक असते. उन्हाच्या तीव्रतेमुळे उष्णतेचा त्रास, डिहायड्रेशन, त्वचेच्या समस्या आणि उष्माघात यासारखे त्रास होऊ शकतात. त्यामुळे उन्हाळ्यात आरोग्याची योग्य काळजी घेणे महत्त्वाचे आहे. चला, उन्हाळ्यात तंदुरुस्त राहण्यासाठी काही महत्त्वाचे आरोग्यविषयक उपाय जाणून घेऊया.
पुरेसे पाणी प्या
उन्हाळ्यात घामामुळे शरीरातील पाण्याची पातळी कमी होते, त्यामुळे डिहायड्रेशन होण्याची शक्यता असते. यासाठी दिवसभरात किमान ८-१० ग्लास पाणी पिणे गरजेचे आहे. याशिवाय नारळ पाणी, ताजे फळांचे रस, सूप आणि ताक यांचा समावेश करा. कोल्ड्रिंक्स किंवा सोडायुक्त पेये टाळा, कारण ती शरीरातील पाण्याची कमतरता वाढवतात.
योग्य आहार घ्या
उन्हाळ्यात हलका आणि पोषणयुक्त आहार घेणे गरजेचे आहे. फळे आणि भाज्यांचे प्रमाण वाढवा, विशेषतः कलिंगड, काकडी, टरबूज, संत्री आणि लिंबू यांसारख्या पाणीयुक्त फळांचा आहारात समावेश करा. तळलेले, मसालेदार आणि जड पदार्थ टाळा, कारण ते पचनास जड जातात आणि शरीराचे तापमान वाढवतात.
सुती आणि हलके कपडे परिधान करा
उष्णतेपासून बचाव करण्यासाठी हलक्या रंगाचे, सुती आणि आरामदायक कपडे घाला. घट्ट, सिंथेटिक आणि गडद रंगांचे कपडे घाम शोषत नाहीत, त्यामुळे त्वचेस त्रास होऊ शकतो. टोपी किंवा स्कार्फ वापरल्याने उन्हाचा दाह टाळता येतो.
सनस्क्रीनचा वापर करा
उन्हाळ्यात बाहेर जाताना SPF ३० किंवा त्याहून अधिक असलेला सनस्क्रीन लावा. त्याशिवाय गॉगल्स आणि छत्रीचा वापर करून त्वचेला सूर्याच्या हानिकारक किरणांपासून संरक्षण द्या.
योग्य व्यायाम करा
उन्हाळ्यात अतिश्रम घेणे टाळा. सकाळी लवकर किंवा संध्याकाळी व्यायाम करा. योगा, स्ट्रेचिंग आणि हलका व्यायाम उत्तम पर्याय आहेत. धावणे किंवा जड व्यायाम केल्यास शरीराचे तापमान वाढते, त्यामुळे उष्णतेचा त्रास होऊ शकतो.
झोपेची काळजी घ्या
पुरेशी झोप घेणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. रात्री ७-८ तास झोप मिळाली तर शरीर ताजेतवाने राहते आणि उष्णतेचा प्रभाव कमी होतो. शक्य असल्यास दुपारच्या वेळी थोडा वेळ विश्रांती घ्या.
उन्हाळ्यात कोणते पदार्थ टाळावेत?
- अधिक कॅफिन आणि अल्कोहोल – यामुळे शरीरातील पाण्याची कमतरता वाढते.
- जड आणि मसालेदार अन्न – पचनास त्रासदायक आणि उष्णता वाढवणारे.
- फास्ट फूड आणि प्रक्रिया केलेले अन्न – शरीराला आवश्यक पोषण कमी मिळते.
उष्णतेचा त्रास टाळण्यासाठी घरगुती उपाय
- घरात कूलर, पंखे आणि हवेशीर वातावरण ठेवा.
- खूप गरम पाणी न वापरता कोमट पाण्याने आंघोळ करा.
- मेंथी, गुलाबजल, लिंबू आणि कोमट ताक यांचा आहारात समावेश करा.
- थंड पाण्याने चेहरा धुवा आणि त्वचेसाठी नैसर्गिक लोशन वापरा.
