त्वचेवर लहान, मऊ, मांसल गाठी आल्याचे तुम्ही कधी अनुभवले आहे का? यालाच स्किन टॅग (Skin Tags) म्हणतात. या गाठी साधारणतः वेदनारहित आणि निरुपद्रवी असतात, परंतु काही लोकांना त्या दिसायला विचित्र वाटू शकतात किंवा त्रासदायक वाटू शकतात. चला, स्किन टॅग म्हणजे काय, त्याची कारणे, घ्यायची काळजी आणि उपचार पद्धती याबद्दल सविस्तर माहिती घेऊया.
स्किन टॅग म्हणजे काय?
स्किन टॅग ही त्वचेवर तयार होणारी एक लहान मांसल गाठ असते. ही गाठ त्वचेशी संलग्न असते आणि हलक्या थराने त्वचेपासून बाहेर आलेली असते. स्किन टॅग बहुतेक वेळा मऊ आणि लवचिक असतात आणि रंगाने त्वचेप्रमाणेच किंवा किंचित गडद असतात. साधारणतः ही समस्या आरोग्यासाठी हानिकारक नसते, परंतु काही वेळा घासल्यामुळे किंवा दाबामुळे त्रासदायक ठरू शकते.
स्किन टॅग होण्याची प्रमुख कारणे
- घर्षण आणि घाम – ज्या भागांवर वारंवार घासले जाते, जसे की मान, बगल, जांघा, डोळ्यांच्या आसपास, स्तनाखाली, हे ठिकाणे स्किन टॅगसाठी अधिक संवेदनशील असतात.
- लठ्ठपणा आणि वजन वाढ – वजन वाढल्यामुळे त्वचेमध्ये घर्षण होते आणि त्यामुळे स्किन टॅग होण्याची शक्यता जास्त असते.
- हार्मोनल बदल – गर्भधारणेदरम्यान किंवा मधुमेह असलेल्या लोकांमध्ये हार्मोनल बदलांमुळे स्किन टॅग दिसून येऊ शकतात.
- आनुवंशिकता – काही कुटुंबांमध्ये स्किन टॅग वारसा म्हणूनही होऊ शकतात.
- वय आणि त्वचेचे नैसर्गिक बदल – वय वाढल्यावर त्वचेमध्ये बदल होतात, ज्यामुळे स्किन टॅगची संख्या वाढू शकते.
स्किन टॅग काढण्यासाठी घरगुती उपाय
ऍपल सायडर व्हिनेगर हा एक प्रभावी उपाय आहे. कापसाच्या बोळ्यावर ऍपल सायडर व्हिनेगर लावून स्किन टॅगवर हलक्या हाताने चोळा. काही दिवसांनी तो कोरडा पडून गळून पडतो. लिंबाच्या रसामध्ये अँटीबॅक्टेरियल गुणधर्म असतात, त्यामुळे लिंबाचा रस दररोज लावल्यास स्किन टॅग कमी होण्यास मदत होऊ शकते. बेकिंग सोडा आणि कैस्टर ऑइल यांचे मिश्रण तयार करून नियमित लावल्यास स्किन टॅग कोरडे पडतात आणि गळून जातात. तसेच, कोमट पाण्याने दिवसातून दोन वेळा प्रभावित भाग धुतल्यास त्वचा मऊ होते आणि स्किन टॅग वेगाने गळतो.
वैद्यकीय उपचार पद्धती
क्रायोथेरपी (Cryotherapy) ही एक पद्धत आहे ज्यामध्ये द्रव नायट्रोजनचा वापर करून स्किन टॅग गोठवले जातात आणि काही दिवसांत ते आपोआप गळून पडतात. इलेक्ट्रोकॉटरी (Electrocautery) मध्ये विद्युत प्रवाहाचा वापर करून स्किन टॅग नष्ट केला जातो. सर्जिकल काढणी (Excision) पद्धतीत डॉक्टर लहान ब्लेड किंवा कात्रीच्या मदतीने स्किन टॅग काढून टाकतात. याशिवाय, लेझर उपचाराद्वारे अत्याधुनिक लेझर तंत्रज्ञानाचा वापर करून स्किन टॅग सहजपणे नष्ट करता येतो.
स्किन टॅग होऊ नयेत यासाठी घ्यायची काळजी
नेहमी त्वचा स्वच्छ ठेवा आणि ओलसरपणा टाळा. सैलसर कपडे परिधान करा, जेणेकरून घर्षण कमी होईल. जास्त तेलकट आणि साखरयुक्त आहार कमी करा, कारण यामुळे हार्मोनल बदल होऊ शकतात. लठ्ठपणा नियंत्रणात ठेवा आणि नियमित व्यायाम करा. त्वचेवर कोणतेही बदल आढळल्यास त्वचारोगतज्ज्ञांचा सल्ला घ्या.
स्किन टॅग सामान्यतः हानिकारक नसतात आणि आरोग्यावर त्याचा कोणताही परिणाम होत नाही. मात्र, जर ते वारंवार दुखत असतील, रक्तस्त्राव होत असेल किंवा दिसायला विचित्र वाटत असतील, तर ते काढून टाकण्यासाठी उपाय करता येतात. घाबरण्याची गरज नाही, कारण हे सहजपणे घरगुती उपायांद्वारे किंवा वैद्यकीय पद्धतींनी काढता येतात. जर तुमच्या त्वचेवर अशा प्रकारच्या लहान गाठी असल्यास, योग्य काळजी घेऊन त्यांच्याशी कसे वागायचे हे समजून घेणे गरजेचे आहे.
