चहा हा भारतीय संस्कृतीचा एक महत्त्वाचा (Health Update) भाग आहे. सकाळचा दिवस चहाशिवाय सुरूच होत नाही, दुपारी थोडी फ्रेशनेससाठी आणि संध्याकाळी मित्रांसोबत चहा पिण्याची सवय अनेकांना असते. काही लोक दिवसातून १-२ वेळा चहा घेतात, तर काही जण ५-६ वेळाही घेत असतात. पण खरंच, दिवसातून किती वेळा चहा घेणे योग्य आहे? याचा शरीरावर काय परिणाम होतो? चला, याचा सखोल अभ्यास करू.
चहाचे फायदे आणि शरीरावर होणारा प्रभाव
चहा पिण्याचे अनेक फायदे असतात. योग्य प्रमाणात घेतल्यास चहा शरीरासाठी फायदेशीर ठरतो. चहामध्ये कॅफिन असते, जे शरीराला ताजेतवाने ठेवते आणि थकवा दूर करण्यास मदत करते. आल्याचा चहा किंवा ग्रीन टी पचनक्रिया सुधारतो. ग्रीन टी आणि हर्बल टीमध्ये अँटिऑक्सिडंट असतात, जे शरीरातील विषारी घटक बाहेर टाकण्यास मदत करतात. चहा पिल्याने मानसिक तणाव कमी होतो आणि मन प्रसन्न होते. योग्य प्रमाणात घेतलेला चहा रक्ताभिसरण सुधारतो आणि हृदयाच्या आरोग्यास मदत करतो.
६ तासांपेक्षा जास्त बसून काम करता? या आजारांचा धोका
चहा जास्त घेतल्यास होणारे तोटे
तुम्ही दिवसातून खूप वेळा चहा घेत असाल, तर त्याचे काही तोटे होऊ शकतात. जास्त चहा प्यायल्याने शरीरात कॅफिनचे प्रमाण वाढते, ज्यामुळे झोप कमी होते आणि चिडचिड होते. उपाशी पोटी किंवा वारंवार चहा घेतल्यास अॅसिडिटी (गॅस्ट्रिक प्रॉब्लेम) होण्याची शक्यता असते. चहातील टॅनिन्स हे शरीरातील लोह (Iron) शोषण्याची क्षमता कमी करतात, त्यामुळे चहा जेवणानंतर लगेच घेणे टाळावे. जास्त चहा प्यायल्यास बद्धकोष्ठता (Constipation) किंवा अपचन होऊ शकते. काही अभ्यासानुसार, जास्त चहा प्यायल्यास हाडांची घनता कमी होण्याचा धोका असतो.
दिवसातून किती वेळा चहा घ्यावा?
तज्ञांच्या मते, दिवसातून २ ते ३ कप चहा घेणे योग्य मानले जाते. याहून अधिक प्रमाणात चहा घेतल्यास त्याचे दुष्परिणाम दिसू शकतात. योग्य वेळेवर चहा घेतल्यास तो शरीरासाठी अधिक फायदेशीर ठरतो. सकाळी ८-९ वाजता चहा घेतल्यास शरीराला फ्रेश वाटते आणि ऊर्जा मिळते. दुपारी १-२ वाजता जेवणानंतर १ तासाने घेतलेला चहा पचन सुधारतो. संध्याकाळी ५-६ वाजता घेतलेला चहा थकवा दूर करतो आणि मूड फ्रेश करतो.
जगात भारताचे तब्बल 13 शहरे प्रदुषित ‘या’ शहराचा पहिला नंबर
उपाशी पोटी चहा पिऊ नये, कारण त्यामुळे अॅसिडिटी वाढू शकते. रात्री झोपण्याच्या २-३ तास आधी चहा घेणे टाळावे, कारण त्यामुळे झोपेवर परिणाम होतो. साखर कमी असलेला चहा अधिक फायदेशीर ठरतो. गुळ किंवा मध घालून चहा घेतल्यास तो आरोग्यासाठी अधिक चांगला ठरतो. हर्बल टी किंवा ग्रीन टी हा उत्तम पर्याय ठरू शकतो, कारण त्यात अँटिऑक्सिडंट्स असतात जे शरीराला अनेक फायदे देतात.
चहा हा योग्य प्रमाणात घेतल्यास आरोग्यासाठी फायदेशीर असतो, पण जास्त घेतल्यास त्याचे तोटेही आहेत. दिवसातून २ ते ३ वेळा चहा पिणे योग्य असून, ४-५ कप पेक्षा जास्त चहा पिणे टाळावे. सकाळी, दुपारी आणि संध्याकाळी घेतलेला चहा शरीरासाठी फायदेशीर ठरू शकतो. योग्य वेळी आणि योग्य प्रमाणात चहा घेतल्यास तो आरोग्यासाठी उत्तम ठरतो, पण जास्त घेतल्यास शरीरावर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो.
