येणारा ३१ मार्च २०२५ हा दिवस ईद-उल-फित्र (Eid-ul-Fitr) या सणाचा (Bank Update) तसेच आर्थिक वर्ष २०२४-२५ (Financial Year 2024-25) चा शेवटचा कामकाजाचा दिवस आहे.
या दुहेरी महत्त्वामुळे या दिवशी बँका खुल्या राहणार की बंद (Bank Update) याबाबत नागरिकांमध्ये संभ्रम आहे. जर तुम्हाला बँकेत काही महत्त्वाचे काम असेल, तर रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने (Reserve Bank of India – RBI) जारी केलेले निर्देश आणि त्या दिवशी उपलब्ध असणाऱ्या सेवांविषयी जाणून घेणे आवश्यक आहे.
३१ मार्च रोजी बँक कामकाजाबाबत RBI चे स्पष्टीकरण
रिझर्व्ह बँकेने दिलेल्या माहितीनुसार, ३१ मार्च २०२५ रोजी ईद-उल-फित्र निमित्त बहुतांश राज्यांमध्ये बँकांना सुट्टी जाहीर करण्यात आली आहे. त्यामुळे सामान्य बँकिंग कामकाज बहुतांश ठिकाणी बंद राहील. हिमाचल प्रदेश (Himachal Pradesh) आणि मिझोराम (Mizoram) या राज्यांमध्ये मात्र या दिवशी बँका सुरू राहू शकतात, परंतु इतर सर्व राज्यांमध्ये ईदची सुट्टी असेल. त्यामुळे, नेहमीच्या कामासाठी बँकेत जाणाऱ्या ग्राहकांना या दिवशी सेवा मिळण्याची शक्यता कमी आहे.
तथापि, ३१ मार्च हा आर्थिक वर्षाचा शेवटचा दिवस असल्याने, आरबीआयने एक महत्त्वपूर्ण सूचना जारी केली आहे. यानुसार, सरकारी व्यवहार (government transactions) करणाऱ्या सर्व एजन्सी बँकांना (Agency Banks) या दिवशी कामकाज सुरू ठेवण्याचे स्पष्ट निर्देश देण्यात आले आहेत. आर्थिक वर्षाच्या अखेरची सर्व सरकारी जमा-खर्चाची कामे सुरळीतपणे पूर्ण व्हावीत, तसेच कर भरणे, सरकारी देयके इत्यादींमध्ये कोणताही व्यत्यय येऊ नये, यासाठी हा निर्णय घेण्यात आला आहे.
उपलब्ध सेवा आणि १ एप्रिल रोजीची स्थिती
ज्या एजन्सी बँका ३१ मार्च रोजी खुल्या असतील, तिथे प्रामुख्याने सरकारी व्यवहारांशी संबंधित सेवा उपलब्ध असतील. यामध्ये सरकारी कर भरणे (उदा. आयकर (Income Tax), जीएसटी (GST), सीमा शुल्क (Customs), उत्पादन शुल्क (Excise)), सरकारी पेन्शन आणि सबसिडीची देयके, सरकारी कर्मचाऱ्यांचे वेतन व भत्ते आणि सरकारी योजनांशी संबंधित इतर सार्वजनिक व्यवहार यांचा समावेश असेल. सामान्य ग्राहकांची इतर कामे मात्र होण्याची शक्यता कमी आहे.
त्यानंतर, १ एप्रिल २०२५ रोजी बँकांच्या वार्षिक लेजर बंद (Annual Closing of Accounts) प्रक्रियेमुळे देशातील बहुतांश राज्यांमध्ये बँका सार्वजनिक व्यवहारांसाठी बंद राहतील. तथापि, काही राज्यांमध्ये या दिवशी बँका सुरू राहतील.
यामध्ये मेघालय (Meghalaya), छत्तीसगड (Chhattisgarh), मिझोराम (Mizoram), पश्चिम बंगाल (West Bengal) आणि हिमाचल प्रदेश (Himachal Pradesh) या राज्यांचा समावेश आहे. त्यामुळे, नागरिकांनी बँकेत जाण्यापूर्वी आपल्या शाखेत कामकाज सुरू आहे की नाही, याची खात्री करून घ्यावी आणि शक्य असल्यास बँकेची महत्त्वाची कामे ३१ मार्च पूर्वीच उरकून घ्यावीत, जेणेकरून गैरसोय टाळता येईल.
