जर तुम्हाला तुमची गुंतवणूक सुरक्षित आणि हमखास परताव्याची असेल, तसेच कर सवलत (80C अंतर्गत) मिळवायची असेल, तर पोस्ट ऑफिस आणि सरकारी बचत योजना (Fixed Deposit) उत्तम पर्याय ठरू शकतात. या योजना भारत सरकारच्या पाठबळाखाली असल्यामुळे पूर्णपणे सुरक्षित आहेत आणि त्यावर चांगला व्याजदर मिळतो. यामध्ये काही योजना दीर्घकालीन गुंतवणुकीसाठी तर काही नियमित उत्पन्नासाठी उपयुक्त आहेत. बँकेतील फिक्स्ड डिपॉझिट (Fixed Deposit) प्रमाणेच या योजनांमध्ये तुमच्या पैशांची सुरक्षितता कायम राहते आणि व्याजदरही आकर्षक आहे. तसेच, या योजनांमध्ये काही गुंतवणुकींवर कर सवलतीसह करमुक्त परतावा देखील मिळतो.
- पब्लिक प्रोविडंट फंड (PPF) – दीर्घकालीन बचतीसाठी सर्वोत्तम
PPF ही 15 वर्षांची दीर्घकालीन योजना आहे, जिथे तुम्ही दरवर्षी ₹500 ते ₹1.5 लाख गुंतवू शकता. या योजनेत गुंतवलेली रक्कम, मिळणारे व्याज आणि मॅच्युरिटी रक्कम पूर्णपणे करमुक्त असते. सध्याचा व्याजदर 7.1% आहे. ज्या लोकांना सुरक्षित आणि करमुक्त गुंतवणूक हवी आहे, त्यांच्यासाठी हा उत्तम पर्याय आहे. - नॅशनल सेव्हिंग सर्टिफिकेट (NSC) – हमखास नफा आणि कर बचत
NSC मध्ये किमान ₹1,000 पासून गुंतवणूक सुरू करता येते आणि त्यावर कोणतीही कमाल मर्यादा नाही. मात्र, ₹1.5 लाखांपर्यंतची गुंतवणूक 80C अंतर्गत कर सवलतीसाठी पात्र असते. याचा लॉक-इन कालावधी 5 वर्षांचा आहे आणि 7.7% व्याजदर आहे. यामध्ये मिळणारे व्याज करपात्र असले तरी पहिल्या 4 वर्षांसाठी ते पुन्हा गुंतवले जाते, त्यामुळे कर बचत होते. मध्यम मुदतीसाठी स्थिर परतावा हवा असेल, तर ही योजना फायदेशीर ठरू शकते. - सुकन्या समृद्धी योजना (SSY) – मुलीच्या भविष्यासाठी सर्वोत्तम योजना
ही योजना फक्त मुलींसाठी उपलब्ध आहे. यात दरवर्षी ₹250 ते ₹1.5 लाख गुंतवता येतात. सध्या मिळणारा व्याजदर 8.2% आहे, आणि ही रक्कम पूर्णपणे करमुक्त असते. 21 वर्षांचा लॉक-इन कालावधी असला तरी, मुलीच्या शिक्षणासाठी किंवा लग्नासाठी काही रक्कम आधीही काढता येते. भविष्यातील खर्चासाठी पालकांनी आपल्या मुलीसाठी ही योजना नक्की विचारात घ्यावी. - सिनियर सिटिझन सेव्हिंग स्कीम (SCSS) – निवृत्तांसाठी सर्वोत्तम गुंतवणूक
SCSS ही विशेषतः 60 वर्षांवरील व्यक्तींसाठी आहे. यात किमान ₹1,000 आणि कमाल ₹30 लाखांपर्यंत गुंतवणूक करता येते. या योजनेला 80C अंतर्गत कर सवलत मिळते, आणि सध्या 8.2% व्याजदर उपलब्ध आहे. व्याज दरमहा जमा होत असल्यामुळे निवृत्तांसाठी ही उत्तम फिक्स्ड इनकम योजना आहे. 5 वर्षांच्या लॉक-इन कालावधीनंतर ती वाढवता येते. - पोस्ट ऑफिस टाइम डिपॉझिट (POTD) – स्थिर उत्पन्न व कर बचतीसाठी उत्तम योजना
POTD हा बँक FD प्रमाणेच एक सुरक्षित पर्याय आहे, जिथे तुम्ही ₹1,000 पासून गुंतवणूक सुरू करू शकता. 5 वर्षांच्या मुदतीसाठी गुंतवणूक केल्यास 80C अंतर्गत कर सवलत मिळते. सध्या यावर 7.5% व्याजदर आहे, आणि हे चक्रवाढ आधारावर मॅच्युरिटी वेळी दिले जाते. नियमित परतावा हवा असेल, तर ही योजना उपयुक्त ठरते.
तुमच्यासाठी योग्य योजना कोणती?
- दीर्घकालीन करमुक्त बचत हवी असल्यास – PPF आणि SSY सर्वोत्तम.
- मध्यम मुदतीसाठी स्थिर परतावा हवा असल्यास – NSC आणि POTD फायदेशीर.
- निवृत्तांसाठी सुरक्षित आणि नियमित उत्पन्न हवे असल्यास – SCSS उत्तम पर्याय.
शेवटचा विचार - या सरकारी योजना सुरक्षित, हमखास परतावा देणाऱ्या आणि कर बचतीसाठी उपयुक्त आहेत. तुमच्या गरजेनुसार आणि आर्थिक उद्दिष्टानुसार योग्य पर्याय निवडा.
सवरील माहिती शैक्षणिक उद्देशाने देण्यात आलेली आहे. कोणतीही गुंतवणूक करण्यापूर्वी अधिकृत सरकारी वेबसाईट किंवा आर्थिक सल्लागारांचा सल्ला घ्या. योजनांचे व्याजदर आणि नियम वेळोवेळी बदलू शकतात, त्यामुळे गुंतवणुकीपूर्वी ताज्या अपडेट्स तपासा.
