वाढदिवस, लग्नाचा वाढदिवस आणि खास प्रसंगी एकमेकांना अनेकदा लोक भेट (Gift Deed) देतात. यामध्ये विविध प्रकारच्या भेटवस्तूंचा समावेश असतो; बरेच लोक घड्याळे, कपडे, शेअर्स तर काही जण भेट म्हणून मालमत्ता देखील देतात. तुमच्या प्रियजनांना भेट म्हणून विविध वस्तू देण्याप्रमाणेच तुम्ही तुमच्या जवळच्या व्यक्ती किंवा खास व्यक्तीला कायद्याच्या मर्यादेत राहून मालमत्ता भेट म्हणून देऊ शकता. अनेक नियम घर, जमीन किंवा प्रॉपर्टी देण्याबाबत करण्यात आले आहेत.
मालमत्ता भेट देण्याचे नियम कायमालमत्ता भेट देण्याबाबतच्या नियमानुसार तुमच्या नावावर नोंदणीकृत मालकीची मालमत्ताच व्यक्तीला भेट किंवा दान करू शकता म्हणजे, कायदा केवळ त्या व्यक्तीलाच मालमत्ता भेट किंवा दान करण्याची परवानगी देतो जो त्या मालमत्तेचा कायदेशीर मालक आहे. अशा परिस्थितीत, प्रश्न उद्भवतो की एखाद्या व्यक्तीकडे मालकी हक्क असतील तर तो कोणत्याही प्रकारची मालमत्ता भेट देऊ शकतो का? मालमत्ता भेट देण्याबाबत कायदा काय म्हणतो समजून घेऊया.
मालमत्ता हस्तांतरण कायदा १८८२ च्या मालमत्ता हस्तांतरण कायद्याच्या कलम १२२ नुसार, मालमत्ता भेट म्हणून देणे म्हणजे मालक त्याची मालमत्ता स्वेच्छेने दुसऱ्या व्यक्तीला हस्तांतरित करत आहे. त्या बदल्यात त्याच्याकडून कोणतेही पैसे किंवा मूल्य घेणार नाही. अशा परिस्थितीत, मालमत्ता भेट देण्यासाठी एखाद्या व्यक्तीला विक्री कराराप्रमाणे भेट करार (गिफ्ट डीड) तयार करावा लागतो आणि सब रजिस्ट्रार ऑफिसमध्ये देखील नोंदणी करावी लागते. गिफ्ट नोंदणीसाठी आणली जाते तेव्हा रजिस्ट्रार त्यावर मुद्रांक शुल्क भरले आहे की नाही याची खात्री करतात. आवश्यक स्टॅम्प ड्युटी भरल्यानंतरच भेट कृत्य प्रभावी होईल.
ज्या व्यक्तीच्या नावावर मालमत्ता हस्तांतरित केली आहे ती व्यक्ती देखील गिफ्ट स्वीकारते तेव्हा प्रक्रिया पूर्ण मानली जाते.कोणतीही मालमत्ता गिफ्ट करू शकता?आता प्रश्न असा उद्भवतो की प्रत्येक मालमत्ता दान किंवा भेट तुम्ही तुमच्या मालकीची म्हणून देऊ शकता का?, नाही. तुम्ही स्वतः मिळवलेली मालमत्ताच भेट म्हणून देऊ शकता. म्हणजे जर तुम्हाला वारसाहक्काने एखादी मालमत्ता मिळाली असेल तर तुम्ही ती गिफ्ट करू शकत नाही, ज्यामध्ये कुटुंबातील इतर सदस्य किंवा पुढच्या पिढीच्या वारसांचाही हक्क आहे.
आता ज्या मालमत्तेचे तुम्ही संयुक्त मालक आहात ती तुम्ही भेट देऊ शकत नाही. पण, वारसाहक्काने मिळालेल्या मालमत्तेचे विभाजन झाले तर, तुमचा हिस्सा तुमची स्वतःची मालमत्ता बनते, जी तुम्ही तुमच्या इच्छेनुसार भेट म्हणून देऊ शकता.गिफ्ट डीड रद्द होऊ शकते का?लक्षात घ्या की कायदेशीरदृष्ट्या मालमत्ता गिफ्ट करण्याची प्रक्रिया पूर्ण झाल्यावर रद्द करता येत नाही पण, मालमत्ता हस्तांतरण कायद्याच्या कलम १२६ मध्ये काही विशेष परिस्थितींतर्गत गिफ्ट डीड रद्द करता येऊ शकते
