31 मार्च 2025 हा आर्थिक वर्षाचा शेवटचा दिवस आहे. या तारखेपूर्वी तुम्ही योग्य आर्थिक नियोजन करून इन्कम टॅक्समध्ये मोठी बचत करू शकता. जर तुम्ही नवीन आर्थिक वर्षात नवी कर (New Tax Regime) प्रणाली स्वीकारण्याचा विचार करत असाल, तर जुन्या आणि नव्या कर प्रणालीतील फरक समजून घेणे महत्त्वाचे आहे. कारण योग्य नियोजन न केल्यास तुम्ही मोठ्या कर सवलती गमावू शकता.
नवी कर प्रणाली आणि जुन्या कर प्रणालीतील फरक
2020 पासून सरकारने नवी कर प्रणाली लागू केली असून, यामध्ये करदात्यांसाठी कमी टॅक्स स्लॅब आहेत. मात्र, यामध्ये HRA, LTA, 80C, 80D, होम लोनवरील व्याज कपात आणि इतर कर वजावटीचा लाभ मिळत नाही. तर, जुन्या कर प्रणालीत विविध वजावटी आणि कर सवलतींचा लाभ मिळतो, ज्यामुळे तुमच्या एकूण करदायित्वात मोठी कपात होते. जुन्या कर प्रणालीत 80C अंतर्गत PF, LIC, ELSS आणि PPF वर कर सवलत मिळते, तर नव्या कर प्रणालीत हा लाभ उपलब्ध नाही. त्याचप्रमाणे HRA, LTA आणि 80D अंतर्गत आरोग्य विमा प्रीमियमवरील कर बचतीचा लाभ जुन्या कर प्रणालीत मिळतो, परंतु नव्या प्रणालीत तो नाही. मात्र, दोन्ही कर प्रणालींमध्ये स्टँडर्ड डिडक्शन ₹50,000 इतकेच आहे.
31 मार्चपूर्वी कोणत्या गुंतवणुकीचे नियोजन करावे?
जर तुम्ही जुन्या कर प्रणालीचा पर्याय निवडला असेल, तर 31 मार्चपूर्वी काही विशिष्ट गुंतवणुकीत पैसे गुंतवल्यास तुम्ही जास्तीत जास्त कर वाचवू शकता.
कलम 80C अंतर्गत तुम्ही ₹1.5 लाखांपर्यंत कर बचतीसाठी गुंतवणूक करू शकता. यामध्ये लाइफ इन्शुरन्स पॉलिसी (LIC, टर्म प्लॅन, युलिप), Public Provident Fund (PPF), National Savings Certificate (NSC), Employee Provident Fund (EPF), सुकन्या समृद्धी योजना (SSY), Tax-Saver Fixed Deposit (FD) आणि ELSS (Equity Linked Savings Scheme) यांचा समावेश आहे.
कलम 80D अंतर्गत आरोग्य विमा घेतल्यास स्वतःसाठी आणि कुटुंबासाठी ₹25,000 पर्यंत कर वजावट मिळते, तर वरिष्ठ नागरिकांसाठी अतिरिक्त ₹50,000 पर्यंत कर बचत करता येते. तसेच, होम लोनवरील व्याज वजावट (कलम 24b आणि 80EEA) अंतर्गत तुम्ही ₹2 लाखांपर्यंत वजावट घेऊ शकता. पहिल्यांदा घर घेणाऱ्यांसाठी 80EEA अंतर्गत ₹1.5 लाख अतिरिक्त कर बचतीचा लाभ मिळतो.
मुलांच्या शिक्षणासाठी मिळणारी कर सवलत
जर तुम्हाला दोन मुलांपर्यंतच्या शिक्षणासाठी खर्च करत असाल, तर तुम्ही कलम 80C अंतर्गत त्यांच्या शाळेच्या फीवर टॅक्स डिडक्शनचा दावा करू शकता. यामध्ये शाळेची फी, ट्यूशन फी व नर्सरी शुल्क वजावट मिळते. ट्यूशन फीवर कर वजावटीचा लाभ घेता येतो, ज्यामध्ये Pre-school, Nursery आणि Play-school समाविष्ट आहेत. जर तुमच्याकडे तीन मुले असतील, तर पती-पत्नी वेगवेगळ्या पॅन कार्डवर कर वजावटीचा दावा करू शकतात.
31 मार्चपूर्वी गुंतवणुकीचे नियोजन का आवश्यक आहे?
जर तुम्ही 31 मार्चपूर्वी योग्य गुंतवणूक केली नाही, तर पुढील आर्थिक वर्षासाठी तुम्ही मोठ्या कर कपातीचा लाभ गमावू शकता. त्यामुळे PPF, ELSS, आरोग्य विमा, होम लोन वजावट आणि मुलांच्या शिक्षण खर्चावर दावा करणे गरजेचे आहे. कर बचतीसाठी नियोजन केल्याने तुमचे आर्थिक उद्दिष्ट साध्य होण्यास मदत होते आणि भविष्यासाठी आर्थिक स्थैर्य मिळते. दीर्घकालीन योजनांमध्ये गुंतवणूक केल्यास तुमच्या संपत्तीचे नियोजन अधिक प्रभावी होईल. त्याचबरोबर, योग्य कर नियोजन केल्यास भविष्यातील संभाव्य वित्तीय संकटांना तोंड देण्यासाठी तुम्हाला आर्थिक सुरक्षितता मिळू शकते. त्यामुळे 31 मार्चपूर्वीच तुमच्या गुंतवणुकीचे पुनरावलोकन करून योग्य नियोजन करा.
कसा निर्णय घ्यावा?
जर तुम्हाला कर वजावट हवी असेल आणि दीर्घकालीन गुंतवणूक योजना वापरायची असेल, तर जुनी कर प्रणाली योग्य आहे. जर तुम्हाला सोपी कर प्रणाली हवी असेल आणि कोणत्याही गुंतवणुकीशिवाय कमी टॅक्स भरायचा असेल, तर नवी कर प्रणाली निवडावी.
