कर्जाची मुदतही 20 किंवा 25 वर्षांची असते. त्यामुळे इतकी वर्षे नियमित हप्ते भरावेच लागतात. पण तुम्ही कधी विचार केला आहे का की 25 वर्षे मुदतीने घेतलेले कर्ज Home Loan Tips तुम्ही दहा वर्षांतही मिटवू शकता. अशा कोणत्या टिप्स आहेत ज्यामुळे तुम्ही कर्जाचा भार लवकरात लवकर मिटवू शकता. आज याच बाबतीत माहिती घेऊ या..

50 लाखांच कर्ज अन् 40 हजार ईएमआय

एखाद्या कर्जदाराने 50 लाख रुपयांचे कर्ज 25 वर्षांच्या मुदतीने घेतलेलं असेल. बँकेने या कर्जासाठी साडेआठ टक्के व्याजदर निश्चित केला आहे. या हिशोबाने मंथली ईएमआय 40 हजार रुपये होईल. सुरुवातीच्या टप्प्यात बँक कर्जावर व्याजाची जास्त वसुली करतात. म्हणजेच जर 40 हजार दरमहा प्रमाणे 4.80 लाख रुपयांचा भरणा केला तर यातील फक्त 60 हजार रुपयेच कर्जाच्या एकूण रकमेतून कट होतात. बाकीचे पैसे व्याजाचे असतात.

या आहेत सोप्या टिप्स

अशा परिस्थितीत जर तुम्ही 25 वर्षांचे कर्ज फक्त 10 वर्षांत मिळवू इच्छित असाल तर यासाठी योग्य स्ट्रटेजी तयार करून पेमेंट करावे लागेल. यात पहिली पायरी म्हणजे तुम्ही दरवर्षी एक ईएमआय एक्स्ट्रा भरत चला. याचा फायदा म्हa णजे ही रक्कम तुमच्या कर्जाच्या प्रिन्सिपल अमाउंटमधून कट होईल. यामुळे कर्जाचा कालावधी 25 वर्षांवरून 20 वर्षांपर्यंत कमी होईल.

दुसरी महत्वाची पायरी म्हणजे तुम्हाला दरवर्षी तुमचा ईएमआय 7.5 टक्के दराने वाढवावा लागेल. याचा सर्वात मोठा फायदा म्हणजे तुमचा कर्जाचा कालावधी 25 वर्षांवरून थेट 12 वर्षांवर येईल. कर्जाचा कालावधी कमी झाल्याने तुम्हाला कमी कालावधीसाठी कमी रक्कम द्यावी लागेल. यामुळे कर्जाच्या चक्रातून तुम्ही लवकर मोकळे व्हाल.

तिसरी महत्त्वाची पायरी म्हणजे तुम्हाला दरवर्षी एक एक्स्ट्रा ईएमआय भरावी तर लागेलच पण त्याबरोबरच दरवर्षी ईएमआय 7.5 टक्के वाढवला. या दोन्ही गोष्टी तुम्ही बरोबर केल्या तर तुमच्या कर्जाचा कालावधी कमी होऊन थेट 10 वर्षांवर येईल.

होम लोनच्या मदतीनं घराचं स्वप्न प्रत्यक्षात येतं खरं पण या कर्जाचे हप्ते (Loan Installment) नियमित भरण्याची मोठी जबाबदारी देखील पार पाडावी लागते. जर होम लोन घेण्याचा विचार तुम्ही सुद्धा करत असाल तर नियम आणि अटींबरोबरच तुम्हाला बँका आणि वित्तीय संस्थांकडून कोणकोणते चार्जेस आकारले जातात याची माहिती असणे गरजेचे आहे.

अर्जाचे शुल्क
जेव्हा केव्हा तुम्ही होम लोन घेण्यासाठी अर्ज करता त्यावेळी तुम्हाला काही चार्जेस द्यावे लागतात. जर काही कारणांमुळे तुम्हाला कर्ज मिळालं नाही तरी तुम्ही भरलेले पैसे तुम्हाला परत (Refund) मिळत नाहीत. त्यामुळे कर्ज घेण्याआधी तुम्हाला कोणत्या फायनान्स किंवा बँकेकडून कर्ज घ्यायचं आहे हे आधीच ठरवून घ्या असा सल्ला आर्थिक तज्ज्ञ देतात. या गोष्टीचा आधी विचार करा अर्ज शुल्काच्या नावाखाली बँका मोठी रक्कम वसूल करतात.

मॉर्गेज डीड चार्ज

होम लोन निवड करताना मॉर्गेज डीड चार्ज खूप महत्त्वाचा असतो. हा गृह कर्जाच्या टक्क्यांच्या आधारे घेतला जातो. काही बँका आणि एनबीएफसी हा चार्ज घेत नाहीत. तरी देखील हा मॉर्गेज डीड चार्ज नेमका काय आहे, कशासाठी आकारला जातो याची माहिती स्वतःहून करून घ्या. कारण बँका किंवा वित्तीय संस्थांमधले प्रतिनिधी या गोष्टी संबंधित कर्जदाराला सांगत नाहीत असा अनेकांचा अनुभव आहे.

कायदेशीर शुल्क

लोन धारकाच्या अर्जानंतर बँक किंवा वित्तीय संस्था बाहेरच्या वकिलांची नियुक्ती करतात. हे वकील कर्जधारकाची प्रॉपर्टी आणि कायदेशीर स्थिती काय आहे याची तपासणी करतात. यासाठीची वकिलांची फी ग्राहकालाच भरावी लागते. जर तुम्हाला ही फी भरायची नसेल तर तुम्ही आधीच माहिती करून घ्या की तुम्ही ज्या प्रोजेक्टमध्ये गुंतवणूक करत आहात त्यांना बँक किंवा वित्तीय संस्थांकडून मंजुरी मिळाली आहे किंवा नाही.

प्री पेमेंट चार्ज

अनेकदा काही जण पैसे आले की कर्ज मुदतीच्या आधी मिटवण्यासाठी प्रयत्न सुरू करतात. आपल्याकडील कर्जाचा एक मोठा हिस्सा पैशांच्या रुपात वेळेआधीच भरून टाकतात. कर्जातून लवकर मोकळं व्हायचं अशी भावना यामागे असते. परंतु, यामुळे बँकांना व्याज गमवावे लागते. परंतु, हे व्याज गमवावे लागू नये म्हणून या मंडळींनी एक नवी शक्कल प्रीपेमेंट चार्जच्या माध्यमातून शोधून काढली आहे. अशा स्थितीत बँक कॉस्ट आणि होणारे व्याजाचे नुकसान भरून काढण्यासाठी प्रीपेमेंट चार्ज किंवा पेनल्टी आकारली जाते. वेगवेगळ्या बँकांत हा चार्ज वेगवेगळा असतो. कर्जाच्या प्रकारावर देखील हे अवलंबून असते.

कमिटमेंट फिस

अनेक बँक त्यांच्या गृह कर्जदारांकडून कमिटमेंट फी वसूल करतात. हा चार्ज अशा वेळी वसूल केला जातो ज्यावेळी कर्जदार ठरवून दिलेल्या मुदतीच्या आत कर्जाचा भरणा करत नाही. खरंतर ही फी अवितरित कर्जावर आकारली जाते.

‘या’ गोष्टी पक्क्या लक्षात ठेवा

1. होम लोन साठी अर्ज करण्याआधी विविध बँका आणि फायनान्स कंपन्यांचे काय व्याजदर आहेत. तसेच त्यांच्याकडून कोणत्या सुविधा दिल्या जात आहेत याची माहिती करून घ्या.
2. तुम्ही तुमच्या बजेटनुसारच कर्ज घ्या. जर तुम्ही मोठ्या रकमेचं कर्ज घेतलं तर या कर्जाची परतफेड करणे तुम्हाला कदाचित अडचणीचे ठरू शकते. तेव्हा तुमच्या बजेटचा विचार करूनच कर्ज घ्या.
3. होम लोनसाठी अर्ज करण्याआधी व्याजदर आणि बचत यांसह अन्य महत्त्वाच्या गोष्टींचे व्यवस्थित कॅल्क्युलेशन करून घ्या. कर्जामुळे तुमचे आर्थिक नियोजन कोलमडून पडेल अशी वेळ येणार नाही याचीही काळजी घ्या. बऱ्याचदा असे होते की पगार आणि सेविंग केलेल पैसे देखील कर्जाचे हप्ते भरण्यात खर्च होऊन जातात. त्यामुळे बाकीचा आवश्यक खर्च करण्यासाठी पैसे शिल्लक राहत नाहीत.
4. कर्जाच्या अॅग्रीमेंटवर सही करण्याआधी कर्जाच्या नियम आणि अटी काय आहेत हे व्यवस्थित वाचून घ्या. जर एखादा नियम तुम्हाला समजत नसेल तर किंवा एखाद्या अटीत काही बदल करायचा असेल तर वेळेआधीच करता येईल.

होम लोन रिफायनान्सिंग म्हणजे काय?
होम लोन रिफायनान्सिंग म्हणजे तुमचं विद्यमान घर कर्ज दुसऱ्या बँकेकडून घेणे किंवा वित्तीय संस्थेपासून नवीन कर्ज घेणे. यामुळे तुम्ही तुमच्या कर्जाच्या रेट्स किंवा अटी बदलू शकता.

रिफायनान्सिंगचे फायदे
कमी व्याज दर – नवीन कर्ज घेतल्यास तुम्हाला कमी व्याज दर मिळू शकतो, त्यामुळे तुमचे मासिक हफ्ते कमी होऊ शकतात. आणि यामुळे तुमच्या आर्थिक स्थितीवर सकारात्मक प्रभाव पडू शकतो.
हफ्त्यांची मुदत कमी करणे – कर्जाची मुदत कमी करुन लवकर कर्ज फेडता येईल, ज्यामुळे कमी व्याज भरावं लागेल.
नवीन कर्जाच्या अटी – मासिक हफ्ता कमी करणे किंवा कर्जाची शेवटची मुदत बदलू शकता.
कर्जाची रक्कम कमी करणे – काही वेळा तुम्ही कर्ज कमी रक्कम मध्ये घेण्यासाठी रीफायनान्स करू शकता.

रिफायनान्सिंगसाठी पात्रता कशी ओळखावी
ज्यांचा चांगला क्रेडिट स्कोअर असेल असे लोक यासाठी पात्र ठरतील
ज्यांचा कर्ज फेडीचा इतिहास अचूक असेल
जे नवीन बँक कडून इन्कम प्रूफ मिळतील

बँक बदलणे म्हणजे काय?
बँक बदलणे म्हणजे तुमचं विद्यमान घर कर्ज दुसऱ्या बँकेतून कर्ज घेऊन फेडणे.

बँक बदलण्याचे फायदे
व्याजदराच्या तुलना करणे – वेगवेगळ्या बँका वेगवेगळ्या व्याजदरावर कर्ज देतात. कमी व्याज दर मिळवण्यासाठी दुसरी बँक शोधणे फायदेशीर असू शकते.
नवीन ऑफर्स पाहणे – नवीन बँकेकडून आकर्षक ऑफर्स मिळू शकतात, ज्यामुळे तुमचे हफ्ते कमी होऊ शकतात.
अटीतील सुधारणा तपासून पाहणे – दुसऱ्या बँकेत कमी कागदपत्रांची आवश्यकता किंवा कमी शुल्क असू शकतात.

बँक बदलण्यासाठी कसा विचार करावा
चांगला क्रेडिट स्कोअर असणे महत्त्वाचे आहे.
नवीन बँकेचे शुल्क आणि इतर खर्च तपासणे महत्त्वाचे आहे.

रिफायनान्सिंग आणि बँक बदलण्यामध्ये फरक असा आहे कि, रिफायनान्सिंग मध्ये तुमच्या विद्यमान बँकेतून किंवा दुसऱ्या बँकेतून कर्ज बदलता येते. बँक बदलणे म्हणजे तुमच्या विद्यमान बँकेपासून दुसऱ्या बँकेत कर्ज हस्तांतरण करणे.

बँक बदलताना किंवा रिफायनान्सिंग करताना लक्षात घेण्याच्या काही गोष्टी
व्याज दर – नवीन कर्जाचा व्याज दर काय आहे?
कर्ज प्रक्रिया शुल्क – कर्ज घेताना कोणती अतिरिक्त फी लागेल?
कर्जाची मुदत काय असेल – कर्जाची मुदत कमी किंवा वाढवायची आहे का?
शिल्लक रक्कम – विद्यमान कर्जाची शिल्लक आणि नवीन कर्जाची रक्कम किती आहे?

होम लोन रिफायनान्सिंग आणि बँक बदलणे तुम्हाला कर्जाच्या अटी सुधारण्यास मदत करू शकतात. कधी कधी तुम्हाला व्याज दर कमी करण्यासाठी किंवा हफ्त्यांमध्ये सुधारणा करण्यासाठी हे दोन्ही पर्याय फायदेशीर ठरू शकतात. कर्ज घेताना व्याज दर, शुल्क,आणि अटी काळजीपूर्वक तपासणे महत्त्वाचे आहे.

व्याज दर :
लोन घेताना बँक किंवा वित्तीय संस्था तुम्हाला व्याज दर देतात. तर हा व्याज दर दोन प्रकारचा असू शकतात. एक म्हणजे फिक्स्ड (स्थिर)दर किंवा फ्लोटिंग (चल) दर असू शकतात. फिक्स्ड दर म्हणजे हा दर कर्जाच्या कालावधी पर्यंत स्थिर राहतो. फ्लोटिंग दर आणि हा दर वेळोवेळी बदलतो, म्हणजे कधी कमी, कधी जास्त होऊ शकतो. तुमच्या बजेटला अनुरूप असलेला व्याज दर तुम्ही निवडा. फ्लोटिंग दर कमी असू शकतो, पण तो बदलत राहील, तर फिक्स्ड दर स्थिर राहतो.

तुमचा आर्थिक प्लॅन:
कर्ज घेताना, भविष्यातील आर्थिक खर्च लक्षात ठेवा. ह्याचा उद्देश असा की तुमच्या आर्थिक स्थितीला याच्या वाईट परिणामांपासून वाचवता येईल. घर खरेदीच्या बाबतीत, तुमच्या दीर्घकालीन कर्जाची परतफेड तुमच्या आर्थिक स्थितीला अवघड होईल अशी परिस्थिती निर्माण होणार नाही याची दक्षता घ्या.

कर्जाची परतफेडीची वेळ :
तुम्ही कर्ज किती कालावधी साठी घेत आहात यासाठी संपूर्णपणे सुनियोजन करणे आवश्यक आहे. यामध्ये दोन प्रकार आहे एक म्हणजे लहान कालावधी आणि दुसरं म्हणजे दीर्घकालीन कालावधी. जर तुम्ही लहान कालावधी ठेवत असाल तर तुम्ही दीर्घकाळापर्यंत कर्जाच्या हिशोबात अडकाल आणि जर तुम्ही दीर्घकालीन कालावधी घेतला तर तुम्ही लवकरात लवकर कर्ज मुक्त होऊ शकता.

विमा :
होम लोन घेताना, तुम्हाला काही बँका घर कर्जावर प्रोपर्टी इन्शुरन्स किंवा लाइफ इन्शुरन्स घेण्याची शिफारस करू शकतात. ह्याचा उद्देश घर किंवा तुमचं जीवन सुरक्षित ठेवणं आहे. त्यामुळे काही भेडणारी परिस्थिती घडल्यास कर्जाची परतफेड चालू राहू शकेल.

EMI कसा ठेवायचा?:
EMI म्हणजे तुम्हाला दर महिना जो हप्ता भरावा लागतो. तुम्ही तुमच्या महिन्याचे उत्पन्न आणि खर्चांचा योग्य विचार करा. EMI तुमच्या उत्पन्नाच्या ४०% पेक्षा जास्त न ठेवण्याचा सल्ला बऱ्याचदा दिला जातो.मासिक हप्त्याचा ओझा सहन करण्यासारखा असावा याची काळजी घ्या.

बॅंक किंवा संस्थेची विश्वासार्हता :
तुम्ही ज्या कोणत्या बँक मधून किंवा संस्थेकडून कर्ज काढत आहात त्याची विश्वासहर्ता तपासणे गरजेचे आहे. त्या संस्थेचा आणि बँकेचा इतिहास आणि ग्राहक सेवा लक्षात घेतल्यास तुमाला चांगला निर्णय घेण्यास तुम्हाला मदत होईल.

क्रेडिट स्कोर:
तुमचा क्रेडिट स्कोर (CIBIL स्कोर) हा बँक कर्ज मंजूर करताना महत्त्वाचा घटक आहे. क्रेडिट स्कोर सुधारण्यासाठी तुमचे आधीचे कर्ज वेळेवर फेडणं, क्रेडिट कार्ड पेमेंट वेळेत करणे आणि कर्ज उशीर न करणे हे महत्त्वाचे आहे.

कर्जाच्या अतिरिक्त शुल्कांची माहिती :
होम लोन घेताना कधीकधी काही अतिरिक्त शुल्क लागतात. जसे कि,
प्रोसेसिंग फी: कर्ज मंजूरी प्रक्रियेसाठी बँक घेत असलेला शुल्क.
पेनल फी: जर तुम्ही महिन्याचा हप्ता वेळेवर न भरला तर बँक अतिरिक्त शुल्क आकारू शकते.
सर्विस चार्जेस: काही बँका कर्जाच्या संपादनासाठी विविध सर्विस शुल्क घेतात.
या सर्व शुल्कांची माहिती तुम्हाला कर्ज घेणाऱ्याच्या आधी समजून घ्या.

लोन मंजुरी प्रक्रिया :
होम लोन मंजुरीसाठी बँक तुम्हाला काही कागदपत्रं विचारेल, तुमचं उत्पन्न प्रमाणपत्र, ओळख प्रमाणपत्र, घराच्या किमतीची माहिती इत्यादी.
तुमचे सर्व कागदपत्र योग्य आणि पूर्ण असावेत याची नोंद घ्यावी. तसेच बँकेला किंवा संस्थेला तुमची कर्ज परत फेडण्याची ताकद तपासावी लागेल. त्यासाठी तुम्ही त्यांना सहकार्य करणे आवश्यक आहे.

लोनचा कालावधी लांबवण्याचे फायदे –

कमी मासिक हप्ता –
मासिक हप्ता कमी ठेवल्याने तुम्हाला लोन परतफेडीसाठी पुरेसा वेळ मिळाला जातो. आणि यामुळे तुमच्या घरगुती खर्चांवरही फारसा असा बदल होत नाही. मासिक हप्त्याची रक्कम कमी असल्याने तुम्हाला इतर गोष्टींच्या खर्चांकडेहि लक्ष देणे शक्य होते.

आर्थिक ताण कमी होतो –
हप्त्यांची रक्कम कमी ठेवल्याने घरगुती खर्च करत असताना कोणताही आर्थिक ताण येत नाही. तुम्ही तुमच्या सोयी नुसार मासिक हप्ता ठरवलेला असतो त्यामुळे तुम्हाला त्याचे गणित समजून इतर खर्चांकडे हि पैसे गुंतवता येतात.

जास्त वेळ मिळतो –
लोनचा कालावधी वाढवून, तुम्हाला कर्जाची परतफेड करण्यासाठी जास्त वेळ मिळतो. यामुळे तुमचे आर्थिक बजेट विस्कळीत होत नाही. आणि परतफेडीची वेळ जास्त असल्याने कोणत्याही प्रकारचे ओझे तुमच्या डोक्यावर राहत नाही.

लोनचा कालावधी लांबवण्याचे तोटे –

व्याज जास्त प्रमाणात भरावे लागेल –
लोनचा कालावधी वाढविल्यामुळे एकूण व्याज जास्त होईल. तुम्ही जास्त काळापर्यंत कर्ज फेडत राहिल्यात तर एकूण व्याजाची रक्कम जास्त होते. यामुळे लोन पूर्णपणे फेडण्यासाठी जास्त पैसे खर्च होऊ शकतात.

जास्त काळासाठी लोनचा ताण –
तुम्ही लोन परतफेडीसाठी जेवढा काळ वाढवाल तेवढाच ताण तुम्हाला इतर खर्च करताना जाणवणार आहे. यामुळे तुम्हाला नवे आर्थिक निर्णय घेणं किंवा नवीन लोन घेणं कठीण होऊ शकते.

कर्ज मुक्त होण्यास वेळ लागेल –
लोनच्या कालावधीला लांबवून, तुम्हाला कर्ज मुक्त होण्यासाठी जास्त वेळ लागेल. यामुळे भविष्यात तुम्हाला आर्थिक स्वातंत्र्य मिळवणं कठीण होईल.
कोणत्याही गोष्टीसाठी खर्च करताना तुम्हाला सर्वात आधी हप्त्याचा विचार करावा लागेल.

लोनचा कालावधी लांबवण्याचा निर्णय घेताना त्याचे फायदे आणि तोटे दोन्हींचा विचार करणे महत्त्वाचे आहे. जर तुम्हाला तात्काळ आर्थिक स्वातंत्र्य पाहिजे असेल, तर कालावधी लांबवणे फायदेशीर ठरू शकत नाही. पण, सगळ्याबाजू लक्षात घेऊन निर्णय घेणं महत्त्वाचं आहे.